ระบบน้ำประปาสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะของแหล่งน้ำและการจ่ายน้ำ โดยทั่วไปสามารถจัดกลุ่มได้เป็น 4 ประเภทหลัก ดังนี้
🔹 เป็นระบบประปาขนาดใหญ่ที่ให้บริการครอบคลุมพื้นที่กว้าง เช่น เมือง หรือจังหวัด
🔹 มีการนำ น้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ อ่างเก็บน้ำ หรือทะเลสาบ มาผ่านกระบวนการกรองและบำบัด
🔹 ระบบนี้มักบริหารโดยการประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.) หรือหน่วยงานรัฐที่ดูแลด้านการจ่ายน้ำ
✅ ข้อดี
✔️ มีระบบบำบัดน้ำมาตรฐาน ทำให้น้ำสะอาดและปลอดภัย
✔️ รองรับการใช้น้ำของประชากรจำนวนมาก
✔️ มีเครือข่ายท่อจ่ายน้ำที่กว้างขวาง
❌ ข้อเสีย
✖️ ต้องพึ่งพาแหล่งน้ำดิบจากธรรมชาติ ซึ่งอาจมีปัญหาภัยแล้ง
✖️ หากระบบบำบัดหรือท่อส่งน้ำมีปัญหา อาจทำให้เกิดปัญหาน้ำไม่ไหล
🔹 ระบบประปาที่ให้บริการในเขตเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล
🔹 ใช้แหล่งน้ำดิบจากแม่น้ำสายหลัก เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำแม่กลอง
🔹 มีโรงงานผลิตน้ำประปาขนาดใหญ่ที่สามารถผลิตและจ่ายน้ำให้กับประชาชนจำนวนมาก
✅ ข้อดี
✔️ ควบคุมคุณภาพน้ำได้อย่างเข้มงวด
✔️ รองรับการใช้น้ำปริมาณมากของเมืองใหญ่
✔️ มีเทคโนโลยีบำบัดน้ำที่ทันสมัย
❌ ข้อเสีย
✖️ ต้องพึ่งพาแหล่งน้ำดิบปริมาณมาก หากเกิดวิกฤติภัยแล้ง อาจมีปัญหาน้ำไม่พอใช้
✖️ ค่าบริการน้ำอาจสูงกว่าประปาภูมิภาค
🔹 เป็นระบบประปาขนาดเล็กที่ให้บริการเฉพาะพื้นที่หมู่บ้าน ชุมชน หรือเทศบาลขนาดเล็ก
🔹 ใช้แหล่งน้ำจาก น้ำบาดาล น้ำผิวดิน หรือน้ำฝน
🔹 มักได้รับการดูแลโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อบต., เทศบาล) หรือกลุ่มชาวบ้าน
✅ ข้อดี
✔️ ใช้งานได้ในพื้นที่ห่างไกลที่ไม่มีระบบประปาภูมิภาค
✔️ ค่าติดตั้งและค่าบริการมักถูกกว่าประปาขนาดใหญ่
✔️ ลดการพึ่งพาน้ำดื่มบรรจุขวด
❌ ข้อเสีย
✖️ คุณภาพน้ำอาจไม่ดีเท่าระบบประปาขนาดใหญ่
✖️ อาจขาดงบประมาณในการดูแลและพัฒนา
✖️ หากขาดการบำรุงรักษา อาจมีปัญหาเรื่องท่อแตกรั่ว
🔹 เป็นระบบน้ำประปาที่เจ้าของบ้าน โรงงาน หรือธุรกิจจัดทำขึ้นเอง
🔹 ใช้แหล่งน้ำจาก น้ำบาดาล น้ำฝน หรือแม่น้ำ/คลอง แล้วบำบัดก่อนใช้งาน
🔹 มักใช้ร่วมกับเครื่องกรองน้ำ หรือระบบบำบัดน้ำเฉพาะจุด เช่น ระบบ RO, UF
✅ ข้อดี
✔️ ไม่ต้องพึ่งพาน้ำประปาจากรัฐ
✔️ ควบคุมคุณภาพน้ำเองได้
✔️ ลดค่าใช้จ่ายในระยะยาว
❌ ข้อเสีย
✖️ ต้นทุนการติดตั้งสูง
✖️ ต้องดูแลรักษาระบบเอง
✖️ คุณภาพน้ำขึ้นอยู่กับแหล่งน้ำที่นำมาใช้
📌 1. ระบบประปาภูมิภาค – ให้บริการระดับจังหวัด/เขต
📌 2. ระบบประปานครหลวง – ให้บริการในเมืองใหญ่
📌 3. ระบบประปาหมู่บ้าน – ใช้ในชุมชนเล็ก/ชนบท
📌 4. ระบบประปาส่วนตัว – เจ้าของบ้าน/โรงงานผลิตใช้เอง
💡 แต่ละระบบมีข้อดีและข้อเสียต่างกัน ขึ้นอยู่กับพื้นที่และการใช้งานของผู้บริโภค 🚰✨